Lijiang’a aksam 9 bucuk gibi vardik. Old Town’da (Tarihi kasaba) bir yere rezervasyon yapmisti Tracy telefonla. Indigimiz yerin kasabanin bir tarafi oldugunu anlamistik ama kasaba o kadar karmasik ki bizim icin o esnada bir turlu bulamadik kalacagimiz yeri. Ustelik Tracy bir cinli olmasina ragmen, insanlarla defalarca konussa bile bulamiyorduk. Bu arada baska bir suru misafirhane ve hostel gorduk. Sonunda Tracy birinden telefon etti bizim mekana ve gelip bizi almalarini istedi. Bana kalsa daha kasabaya girdigimiz gibi gordugumuz yerlerden birinde kalirdim ama neyse.
Mekana gidince begenmedik. Donup yolda gordugumuz baska bir yerde kaldik.

Mama Naxi G.H. adini ve brosurunu cokca gordugumuz bir yerdi. Isletmeci teyze bizzat Mama’ydi. Ahh yurdumun samimi koylu analari. Naxi halki ayni bizim memleketten gibi. Onu hic anlamiyor olmamiza ragmen o kadar samimi bir seyler anlatiyor ki onunla birlikte neselenip guluyorsun. Tracy bize ceviriyor ara ara anlatiklarini. Naxi erkegi ile dalga geciyor, kasabadan hikayeler anlatiyor ya da gencliginden birseyler. Hic okula gitmemis ama okuma- yazma ogrenmis kendi kendine ugrasarak. Hatta su an ingilizce konusamasa bile anlayabildigini soyluyor. Biz ona ingilizce konusuyoruz o bize cince cevap veriyor, Tracy ceviriyor. Durmadan muz mandalina ikram ediyor, caylar sirketten. Gercekten cok neseli kadin ve konusmayi cok seviyor, onu anlayamadigimiza uzuluyoruz biraz. Neseli bir geceden sonra gunduz yaptigimiz yuruyusun yorgunlugunu atmak icin odaya atiyoruz kendimizi.

Bir sonraki gunun sabahini tamamiyle dinlence modunda gecirdik. Avluda kahvalti ettik, cay ictik, sonra da kasabayi gezmeye ciktik.

Aksam biraz telasli ve yorgun oldugumuzdan belki tam anlamiyla etrafin guzelliginin farkina varmamisiz. Bizim icin ilk bakista inanilmaz gelen bir kasaba burasi. Ozellikle restore edilip daha da guzellestirilmis turizm icin. Kavram olarak “burasi sonradan yapmaymis amaaaan” gibi gelse de bu isi o kadar mukemmel bir sekilde yapmislar ki hayatimizda gordugumuz en guzel kasaba olusmus. Soyle soylesem abarti olmaz “Venedik bu kasabanin yaninda gece kondu mahallesi sayilir”.

Lijiang kasabasi, Yunnan eyaletinde, 2400 metre irtifada, cam ormanlariyla sarili tepeler arasinda, 5900 kusur metrelik Karli Yesimtasi Ejderhasi Daginin eteklerinde (Jade Dragon Snow Mountain), buyuk yesil tarlalarin ortasinda, her bir yerinden cay ve akarsularin aktigi, laciverte kacan masmavi bulutsuz gokyuzunun altinda cogunlukla Naxi toplulugunun yasadigi tarihi bir kasabadir. Daracik Sokaklarda, tas evler arasinda ve eski kasaba merkezi icinde suslenmis su kanallarinin ve derelerin yanlarindan aktigi tas yollarda bolca dolastik. Kasaba sadece yayalara acik. O yuzden daha rahat oluyor gezmek. O kadar buyuk ki icinde defalarca kaybolup yeni yerler kesfediyor insan.

Kasaba sadece tas yapisiyla, eskiligiyle ya da her noktasinda ayri bir ayrinti gizlemesiyle etkilemedi bizi. Burasi yasayan bir sanat kasabasi. Bunca zamandir gezip gordugumuz tapinak ve saraylardaki akil almaz ahsap islemeleri, burada ufak dukkanlarda gozumuzun onunde isliyorlar. dukkanlarindaki sergilerinde inanilmaz seyler var. Henuz herhangi bir isleme teknigi ile yapilmasi mumkun olmayacak turden bu ahsap iscilikleri. Halen dunyada birilerinin 3 boyutlu ahsap bir tabloyu bir aydan fazla surede minnacik detaylar ile kocaman bir kutukten isledigini gormek cok sasirtici oldugu kadar cok heyecan verici. Kat kat boyadiklari yuvarlak tahtalari boya kazima yontemiyle, incecik desenleri sekillendirerek hassasiyetle isledikleri baska bir teknik daha var. Derinlik ayari yaparak kaziyorlar ki ahsabi, dogru yerde dogru katmanda dogru renge ulasarak inanilmaz etkileyici renk-desen kombinasyonlari elde edebilsinler.
Ahsap iscilikleri disinda Yak okuzu boynuzundan islenmis cesitli objeler, el dokuma sallar, gumus isciligi, kaligrafi kagit iscilikleri, incik boncuk bir suru ivir zivir, parmakla boyama resim sanati ve suan aklima gelmeyen bir cok seyi orada gozunuzun onunde yapiyorlar ve satiyorlar. Yapisiyla da yasantisiyla da gorulmesi gereken yerler arasinda olmali diyoruz As ile.

Bir ara sehrin bir hayli disindaki tren istasyonuna gidip Kunming’e donus bileti aldik. Pazar aksamina bilet aldigimiz bu yolculuk Cin’de yapacagimiz son tren yolculugu olacak. Istasyona giderken uzaktaki daglarda cam ormanlarinin yandigini gorduk uzulerek. Gunun ilerleyen saatlerinde yanginin cok buyuk bir alana yayildigina, yogun dumanlarin daha da yukseldigine sahit olduk. Onlarca kilometre uzaktan alevleri bile gorduk, yangin dagin diger yuzunde olmasina ragmen. Bir ormanin yanmasi kadar uzucu ve uzun zaman gecse de yenilenemeyen birsey yok ne yazik ki.

Ogleden sonra elektrikler gitti kasabada. Yangin ile bagdastirmamistik ama bazi dukkanlar o yuzden oldugunu soylediler. Geceye kadar da gelmedi. Aslinda ilginc olan eski kasabanin daha turistik olan yarisinda elektrigin olmasiydi.

Hava kararinca Mama Naxi’ye ugrayip soguyan havaya daha uygun bir seyler alip zifir karanlik sokaklara tekrar ciktik. Eger butun gun bir cok defa kasabada kaybolup tekrar tekrar ayni yerleri gezmeseydik, mumkun degil bu karanlikta labirenti andiran sokaklarda hicbir yeri bulamazdik.

En turistik caddeye ciktigimizda baska bir kasaba ile karsilastik. O kadar husu ve yuzyillik agirlik gitmis yerine onlarca eglence mekaninda eglenen binlerce insan gelmisti. Cesit cesit eglence mekanindan en cok ragbet gorenleri belli ki karaoke barlardi. Butun sokaga yayin yapiyorlardi, hem icerileri hem onleri cok kalabalik ve gurultuluydu. Bu disko benzeri yerler ilgisini cekmeyenler yerli ya da yabanci canli muzik yapan yerleri tercih etmisti. Yoresel muzik yapan yerlere giris ucretliydi ve konser ismiyle bilet satiyorlardi. Ama en cekici olani akustik canli performanslarin oldugu, 60’li yillarin cicek cocuklarini hatirlatan ufak barlardi.

Misafirhanemiz kasabanin karanlikta kalan tarafindaydi. Karanlikta olmak aslinda farkli ve daha cezbedici bir ambiyans yaratmisti bizim icin. Zaten Mama Naxi’nin evi eski tarzda iki avlulu kocaman bir koy evi. Butun mahallede elektrik olmamasi, yildizlar altinda sadece 2 mumla aydinlatilmis koca avluda otururken etrafin cok sessiz olmasina yaramisti.

Lijiang’da sadece 2 gece 1 gun gecirecek sekilde planlamis olmak biraz uzdu bizi aslinda. Buraya dinlence tatili icin gelip 1 ay kalmali diye dusunduk As ile. Gunduzleri kitap okuyarak, muzik dinleyerek ya da yerel halktan el sanatlari ogrenerek gecireceksin, aksamlari da akustik performanslara takilacaksin. Bu tatilin hayalini kurarken, neden ulkemizin turizm gurusu oldugunu sanmasina ragmen yerlisine pahali turistine ucuz devasa tatil koyleri insaa etmekten baska bir arpa boyu ileriye gidemedigini merak ettik istemeden. Hatta aramizda soyle konustuk “konduracaksin boyle bir kasaba Asos’a, bak bakalim ne oluyor!”. Aslinda bu Cin seyahati esnasinda aklimiza daha nice sorular dustu ama simdi yeri ve zamani degil.

As & Em tarihi Lijiang sokaklarindan bildirdi.